زمانی، سپرده گذاری در بانک، بهترین سرمایه گذاری در ایران به شمار می‌رفت. اما اکنون و به واسطه وجود تورم‌های بالا – بنا بر اظهارات مراجع رسمی نرخ تورم سالیانه حدود ۴۰-۵۰ درصد است – روز به روز از ارزش سرمایه مردم کاسته می‌شود. به همین دلیل، افراد زیادی در جستجوی بازارهای مختلف برای سرمایه گذاری می‌گردند تا دست کم، ارزش پولشان حفظ شود. در ایران، بازارهای گوناگونی برای سرمایه گذاری وجود دارد. می‌توان در این زمینه به سرمایه گذاری در مسکن، سرمایه گذاری در ارز، سرمایه گذاری در طلا، سرمایه گذاری در خودرو و بورس اشاره کرد. هر کدام از این بازارها، مزایا و معایب خود را دارند. در این مقاله از رصداقتصادی به سراغ سرمایه گذاری در بورس می‌رویم.
اولین قدم برای سرمایه گذاری در بورس
بورس، مکانی – نه لزوماً فیزیکی – است که سهام شرکت‌ها در آن معامله می‌شود. در حقیقت، بورس، بازاری است که در آن خریدارها و فروشنده‌های سهام، دارایی خود – همان سهام – را به فروش می‌رسانند. برای شرکت در این بازار به آی دی یا شناسه یا به قول معروف، کد سهامداری نیاز دارید. این کد به شما کمک می‌کند تا خرید و فروش‌ها را به نام خودتان انجام دهید. در نتیجه، اولین قدم برای سرمایه گذاری در بورس، معرفی خود به کارگزاران بورس و دریافت کد سهامداری است. برای دریافت کد بورسی یا کد سهامداری، میتوانید به صورت حضوری و غیرحضوری (اینترنتی) اقدام کنید. در گوگل جستجو کنید: «دریافت کد بورسی». سپس یک شرکت کارگزاری نزدیک به خود را پیدا کنید و به همراه مدارک شناسایی به سراغ آن بروید.
در قدم‌های بعدی باید برای انتخاب سهام و خرید و فروش آن تصمیم‌گیری کنید. اصل ماجرا برای سرمایه گذاری در بورس و آغاز سودآوری در این مرحله اتفاق می‌افتد. در مرحله قبلی نیازی به دانش سرمایه گذاری نداشتید و فرایند دریافت کد سهامداری نهایتاً ۳ روز کاری طول می‌کشد. اما در مرحله بعد باید قادر باشید از بین شرکت‌های متعددی که در بورس حاضر هستند و با استفاده از روش‌ها و شیوه‌های تحلیل در بورس معامله سهام را آغاز کنید.
درست است که این مرحله را نمی‌توان در دو یا سه روز سپری کرد، اما با مدیریت، مطالعه صحیح و استفاده از آموزش‌های کاربردی بورس، خیلی راحت میتوانید این مسیر را پیموده و به سودآوری قابل توجهی دست یابید. خانه سرمایه در طول چندین سال فعالیت خود در این حوزه و آموزش روش های سرمایه گذاری در بورس به توسعه فرهنگ سرمایه گذاری در این بازار پرداخته است.
* جهت شروع سرمایه گذاری پرسود اینجا کلیک کنید
روش های سرمایه گذاری در بورس
در بورس به چندین روش می‌توان به معامله پرداخت. در گذشته که هنوز اینترنت پرسرعت و گوشی‌های هوشمند در کشورمان ظهور نکرده بودند، معاملات سهام فقط به صورت حضوری انجام می‌شد. در معاملات حضوری، برای خرید و فروش باید به کارگزاریتان مراجعه می‌کردید و پس از تکمیل فرم‌های ارسال سفارش، کارگزاران سفارش شما را وارد سامانه معاملاتی می‌کردند. این کار درست مانند این است که برای انتقال مبلغی پول به بانک مراجعه کرده‌اید و پس از پر کردن فرم‌های مربوطه این خدمات به شما ارائه می‌شوند.
سهام عادی چیست؟
شما با پرداخت مبلغی بخشی از سهام یک شرکت را خریداری می‌کنید. در اصل در آن شرکت به نوعی بسته به میزان سهامتان مالکیت دارید. این نوع از اوراق دارای دو ارزش اسمی و ارزش بازاریست که ارزش اسمی در ایران 100 تومان و ارزش بازاری همان قیمتی است که سهام معامله می‌شود. شما از طریق خرید سهام عادی و افزایش قیمت سهام میتوانید سود کنید. شما میتوانید روزانه خرید و فروش کنید و قیمت بازاری سهام بر اساس خرید و فروش یا همان عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.
برای سرمایهگذاری در بورس چقدر پول لازم داریم؟
برای سرمایهگذاری در بورس نیاز به سرمایه کلان نیست و شما میتوانید حتی با 100 هزار تومان هم وارد این بازار شوید.
باید توجه داشت بهتر است برای ورود از سرمایه‌های راکد و بیکار خود استفاده کنید، مانند سپرده‌‌های بانکی یا پس اندازهایی که در کوتاه مدت مورد استفاده قرار نخواهد گرفت.
به عبارتی هرگز پولی که بنای اصلی زندگیتان وابسته به آن است مانند پولی که از فروش ملک، خودرو و... کسب می‌کنید برای سرمایهگذاری در بورس، وارد بازار سهام نکنید. در اصل سرمایه‌ای باشد که دید بلند مدت به آن داشته باشید و هرگز سودای کسب سود در زمان کوتاه را در سر نپرورانید.
کد بورسی چیست؟
همانطور که هر انسانی پس از تولد برای استفاده از خدمات فردی نیاز به شناسنامه و کارت ملی دارد و برای هر فرد یک کد ملی صادر می‌شود که هویت وی را مشخص می‌کند، برای سرمایهگذاری در بورس هم باید یک کد بورسی برایتان صادر شود که حکم همان شناسنامه را دارد منتهی در بازار سرمایه.
همانطور که هر انسانی پس از تولد برای استفاده از خدمات فردی نیاز به شناسنامه و کارت ملی دارد و برای هر فرد یک کد ملی صادر می‌شود که هویت وی را مشخص می‌کند، برای سرمایهگذاری در بورس هم باید یک کد بورسی برایتان صادر شود که حکم همان شناسنامه را دارد منتهی در بازار سرمایه.
کدبورسی چیست؟
شما بدون دریافت کد بورسی نمی‌توانید سرمایهگذاری در بورس را آغاز کنید. برای هر فرد تنها یک کد صادر می‌شود. این کد یا شناسه ترکیبی از حروف و اعداد است. برای آنکه بدانیم کد بورسی را چطور باید تهیه کنیم باید در ابتدا بدانیم کارگزاری چیست؟
کارگزاری چیست؟
در زمان گذشته افراد برای سرمایهگذاری در بورس و در نهایت خرید و فروش سهام خودشان در محلی حاضر می‌شدند و خریدار و فروشنده بعد از اینکه همدیگر را پیدا می‌کردند، معامله صورت می‌گرفت. پس از شکل‌گیری هسته معاملات که یک بستر نرم‌افزاریست و مرکز انجام معاملات است، کلیه اطلاعات خرید و فروش سهامداران به این مرکز ارسال می‌شود و خریدار و فروشنده به هم متصل و معامله صورت می‌گیرد. در ابتدا تنها کارگزاری‌ها به این هسته متصلند و می‌توانند اطلاعات خرید و فروش سهام را به این مرکز ارسال کنند. پس برای اتصال به این هسته با مرکز باید حتما از طریق کارگزاری اقدام شود.
به همین منظور کارگزاری‌ها که در حقیقت واسط بین خریداران و فروشندگان سهام هستند، اطلاعات خرید سهم و فروش آن را به هسته معاملات ارسال و به نوعی شما را متصل به آن می‌کنند و پس از مچ شدن خریدار و فروشنده و انجام معامله دستمزدی به عنوان کارمزد دریافت می‌کنند. در این بین با توجه به فضای رقابتی میان کارگزاران هر کدام خدماتی را برای جذب مشتری ارائه می‌دهند اما در نهایت همگی واسط شما با بازار سهام هستند و بسته به میزان خدمات و در نتیجه جذب مشتری و افزایش معامله ماهانه رتبه بندی می‌شوند.
چگونه کد بورسی بگیریم؟
همانطور که در ابتدا گفته شد، برای سرمایهگذاری در بورس حتما باید کد بورسی داشته باشیم. کد بورسی توسط کارگزاری صادر می‌شود. علاوه بر آن هر کارگزاری با دفاتر منتخبی از خدمات پیشخوان همکاری دارند. پس میتوانید یا از طریق خود کارگزاری که انتخاب کردید برای دریافت کد بورسی اقدام کنید یا از طریق دفاتر خدمات پیشخوانی که با کارگزاری مربوطه همکاری دارند کد بورسی بگیرید.
البته قبلا شما حضوری یا اینترنتی به کارگزاری مراجعه می‌کردید و پس از ثبت نام، برای اهراز هویت کارت ملی و شناسنامه خود را به کارگزاری ارائه و پس از پر کردن فرم ثبت نام بعد از دو روز کاری کد بورسی برایتان صادر می‌شد. اما بر اساس مصوبه‌ای که سازمان بورس اوراق بهادار اعلام کرده است، تمامی سرمایه‌گذاران فعلی که پیش از شهریور ۱۳۹۷ کد بورسی دریافت کرده‌اند و همچنین افرادی که پس از تاریخ اعلام شده نسبت به اخذ آن اقدام می‌کنند باید در ابتدا در سامانه سجام ثبت نام و احراز هویت کنند.
*گام اول داشتن کد بورسی است که از اینجا می توانید اقدام کنید
سامانه سجام چیست؟
این سامانه مخفف سامانه جامع ثبت اطلاعات مشتریان است که توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (زیر نظر سازمان بورس) برای ارائه خدمات بهتر و سریع‌تر به سرمایه‌گذاران ایجاد شده است. به این صورت که مشتریان اطلاعات و مشخصات خود را یک بار برای همیشه در این سامانه ثبت کرده و از آن پس می‌توانند از کلیه خدمات بازار سرمایه استفاده کنند.
مزایای ثبت نام درسامانه سجام
پس شما که قصد سرمایهگذاری در بورس را دارید قبل از هر اقدامی یا خودتان از طریق سایت یا همان سامانه سجام ثبت نام انجام دهید و پس دریافت کد پیگیری به همراه کارت ملی و شناسنامه برای احراز هویت یا به یکی از دفاتر خدمات پیشخوان دولت یا به یکی از شعب کارگزاری‌ها مراجعه کرده و پس از ارائه مدارک و تکمیل فرایند ثبت نام در این سامانه کد ده رقمی دریافت کنید.
لازم به ذکر است که افرادی که اطلاعات لازم و کافی از نحوه ثبت نام اینترنتی ندارند (افراد مسن، کودکان و ...) به یکی از دفاتر خدمات پیشخوان دولت و یا کارگزاری مراجعه کنند و ثبت نام در سامانه را با کمک آنها انجام دهند.
کد آنلاین یا معاملات برخط چیست؟
همانطور که گفته شد قبل از رواج فضای اینترنت درمیان مردم، افراد برای سرمایهگذاری در بورس باید حضورا نسبت به خرید و فروش سهام اقدام می‌کردند. پس از آن با شیوع فضای مجازی و خدمات اینترنتی در میان مردم، معامله‌گران ترجیح دادند تا به صورت آنلاین و اینترنتی معاملات بورسی انجام دهند.
اما برای انجام معاملات به صورت آنلاین حتما باید کد آنلاین یا معاملات برخط برایتان صادر شود که این کد نیز توسط کارگزار بعد از ثبت درخواست و پر کردن فرم مربوط و البته دریافت کد بورسی برایتان صادر می‌شود.
از چه زمانی می توان خرید و فروش سهام انجام داد؟
پس از تکمیل مدارک و ثبت نام در سامانه سجام و دریافت کد بورسی و کد آنلاین از آن پس هم از طریق پنل یا سامانه معاملاتی کارگزاری‌ها (اطلاعات و آدرس سامانه و رمز عبور به شما داده خواهد شد) به صورت آنلاین و اینترنتی و یا تلفنی میتوانید خرید و فروش سهام را انجام دهید و هم با مراجعه حضوری به کارگزاری و تالار بورس که البته دیگر مرسوم نیست، فرم خرید و فروش سهام را پر کرده و درخواست خرید یا فروش سهام را ثبت کنید. ضمنا به جز سهام، خرید و فروش انواع دیگر اوراق هم از طریق کارگزاری انجام می‌شود که اطلاعات دقیق‌تر از نحوه معاملات را باید از طریق خود کارگزاری جویا شوید.
سرمایهگذاری در بورس نیاز به آموزش دارد
بر خلاف برخی بازارها که آموزشی ابتدایی دارند، آموزش بورس یکی از پیش‌نیازهای سرمایهگذاری در بورس است. در حقیقت یکی از وظایف مهم فعالان بازار سهام، آموزش کامل معامله‌گری در بورس تهران است. تنوع ابزارها و اثرپذیری همه‌جانبه از عوامل اقتصادی-سیاسی باعث می‌شود تا سرمایهگذاری در بورس بدون آموزش امکان‌پذیر نباشد. چرا که اگر انجام معاملات بدون شناخت لازم از بازار سهام انجام شود، نه تنها موجبات زیان و از دست رفتن سرمایه را فراهم می‌کند، می‌تواند منجر به رفتارهای هیجانی و در نهایت آسیب به بستر بازار سهام شود.
بسیاری از موسسات و کارگزاری‌ها به صورت حضوری و مجازی دوره‌های آموزش صفر تا صد سرمایهگذاری در بورس را برای تازه‌واردهای بورسی برگزار می‌کنند. همچنین استفاده از کتب آموزشی، مقالات و مطالب برخی سایت‌های مجاز بورسی همچون «دنیای بورس»، اطلاعات لازم و مفیدی را در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد که منجر به افزایش دانش و شناخت بورسی می‌شود.
اخبار بورس را چگونه دنبال کنیم؟
یکی از ویژگی‌های بازار سهام واکنش سریع به تحولات آینده است. بنابراین، فعالان به اخبار بورس توجه ویژه‌ای نشان می‌دهند زیرا هر خبری که به نوعی مرتبط با وضعیت سهام یک شرکت یا صنعت یا کل بازار باشد می‌تواند در آینده بر روند سودآوری آنها اثرگذار باشد. این موضوع باعث می‌شود دروازه‌بانی اخبار بورس اهمیت ویژه‌ای پیدا کند. به همین منظور توصیه می‌شود اخبار مرتبط با بورس را از طریق منابع معتبری همچون سایت و کانال‌های تلگرامی رسمی و شناخته شده پیگیری کنید.
چرا برای سرمایهگذاری بورس را انتخاب کنیم؟
همه ما عموماً به دنبال آن هستیم تا پول خود را در جایی سرمایهگذاری کنیم که سود بیشتری را نصیبمان کند. در عین حال از قانونی بودن محلی که در آن سرمایهگذاری می‌کنیم مطمئن باشیم. از دیگر نکاتی که مورد نظر قرار می‌دهیم، شفافیت اطلاعات درخصوص سرمایهگذاری مورد نظر، سرعت و سهولت نقدشوندگی سرمایه است. بنابراین به طور خلاصه می‌توانیم بگوییم که در انتخاب روش سرمایهگذاری، موارد زیر برای ما مهم است:
- کسب سود بیشتر نسبت به سایر روش‌های سرمایهگذاری
- حصول اطمینان از قانونی بودن روش سرمایهگذاری
- اطلاع از بازار مورد نظر در هر زمان (وجود شفافیت در بازار)
- قابلیت نقدشوندگی سریع و راحت
بورس از جمله مواردی است که علاوه بر پوشش اهداف ذکر شده، منجربه بهره‌مندی کل جامعه از سرمایه‌گذاری‌های انجام شده نیز می‌شود که از آن جمله می‌توان به ایجاد اشتغال اشاره کرد.
فواید بورس برای سرمایه‌گذاران:
الف) ایجاد درآمد: مهم‌ترین هدف یک سرمایه‌گذار کسب درآمد است. سرمایه‌گذران در بورس به ۲ روش می‌توانند درآمد کسب کنند.
- پرداخت سود نقدی ناشی از فعالیت شرکت‌ها؛ شرکت‌هایی که سهامشان در بورس عرضه شده است، بخشی از سود ناشی از فروش محصولات خود را بین سهامداران تقسیم می‌کنند. در نتیجه سرمایه‌گذارانی که سهام این شرکت‌ها را دارند، از این طریق کسب درآمد می‌کنند. این سود به‌صورت سالیانه به سهامداران پرداخت می‌شود.
- کسب درآمد ناشی از افزایش قیمت سهام؛ قیمت سهام شرکت‌ها به دلیل فعالیت‌های مفید و اثربخش مدیرانشان، می‌تواند افزایش یابد. افزایش قیمت سهام این شرکت‌ها موجب ایجاد درآمد برای سهامداران آن خواهد شد.
ب) قابلیت نقدشوندگی: زمانی که فرد در بورس سرمایهگذاری می‌کند، اگر به پول خود نیاز پیدا کند، سریع‌تر از سرمایه‌گذاری‌های دیگر می‌تواند سهام یا سرمایه خود را به پول نقد تبدیل کند. فرض کنید فردی با خرید ماشین، زمین یا مسکن سرمایهگذاری کرده است، تبدیل هر کدام از این سرمایه‌ها در زمانی که فرد نیاز فوری به پول خود دارد، زمان‌بر بوده و به راحتی انجام نمی‌گیرد. اما سهام خریداری شده در هر روز کاری قابلیت فروش را خواهد داشت مگر آنکه نماد سهم به دلایل معلومی(مانند برگزاری مجمع عمومی سالانه) بسته شده باشد که عموماً مدت زمان توقف و بازگشایی نماد طبق قانون مشخص است.
ج) اطمینان از محل سرمایهگذاری و شفافیت بازار: کلیه فعالیت‌های بورسی با توجه به مجوز قانونی مربوط به خود و با نظارت یک نهاد ناظرتحت عنوان “سازمان بورس و اوراق بهادار” به فعالیت می‌پردازند. شرکت‌های بورسی بر اساس قانون موظف هستند اطلاعات مجاز خود را به‌طور مرتب و دوره‌ای در اختیار خریداران و فروشندگان قرار دهند. این امر منجر به شفافیت بازار شده و سرمایه‌گذاران می‌توانند با اطمینان بیشتری اقدام به معامله کنند.
د) هدایت سرمایه‌های سرگردان به سمت سرمایه‌گذاری‌های متمرکز وهدف‌مند
ه) استفاده از پس‌اندازهای کوچک و خرد افراد به هر میزان در سرمایه‌گذاری‌های بزرگ
و) ایجاد بازار دائم و مستمر که امکان سرمایهگذاری بلند مدت و کوتاه مدت را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌آورد.
ز) وجود اوراق بهادار با ریسک و بازدهی مختلف برای سرمایه‌گذاران با هر سطح ریسک پذیری
برخی از مفاهیم اولیه بورسی
الف-شاخص بورس: به‌طور کلی شاخص‌ها در بورس برای بررسی و ارزیابی وضعیت گذشته و وضعیت فعلی بورس از جنبه‌های مختلف و همین‌طور پیش‌بینی روند آینده آن، شناسایی شدند. شاخص‌ها و نوسانات آنها نقش مهمی در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران ایفا می‌کنند. شاخص‌های بورسی انواع مختلفی دارند که هر یک وضعیت بورس را از جنبه خاصی بررسی می‌کنند.
شاخص کل یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین شاخص‌های بورسی است که مورد استفاده سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد. شاخص کل که به آن شاخص قیمت و بازده نقدی هم گفته می‌شود، نشان‌دهنده سطح عمومی قیمت‌ها و سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است. تغییرات این شاخص بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. مفهوم شاخص کل را با یک مثال توضیح می‌دهیم؛
همانطور که گفتیم درآمد سرمایه‌گذاران (همان بازده سهام) در بورس از ۲ طریق به‌دست می‌آید؛ اول دریافت سود نقدی سالیانه و دوم تغییرات قیمت سهام در طول دوره سرمایهگذاری.
* جهت شروع سرمایه گذاری پرسود اینجا کلیک کنید
شما سهام شرکت الف را در ابتدای سال ۹۳ با قیمت هر سهم ۱۵۰ تومان خریده‌اید. قیمت این سهم در پایان سال ۹۳ به ۱۸۰ تومان افزایش یافته‌است. شرکت در پایان سال ۱۵ تومان هم سود نقدی به ازای هر سهم توزیع کرده است. شما در انتهای سال ۹۳ در مجموع به ازای هر سهم شرکت الف ۴۵ تومان سود از محل افزایش قیمت سهم و دریافت سود نقدی کسب کرده‌اید. بنابراین بازدهی سهام شما در پایان سال ۳۰% خواهد بود.
زیرا سرمایه شما از ۱۵۰ تومان به ۱۹۵ تومان رسیده است. تغییرات شاخص کل هم بیانگر میانگین بازدهی بورس است. یعنی شاخص کل بورس در ابتدای سال اگر ۲۰ هزار واحد باشد و در پایان سال با ۱۰ هزار واحد افزایش به ۳۰ هزار واحد برسد. به این معناست که میانگین بازدهی بورس از محل افزایش قیمت سهام شرکت‌ها و تقسیم سود نقدی در آن سال ۵۰% بوده است.
در شاخص کل توجه به ۲ نکته ضروری است: ۱-افزایش شاخص کل، لزوماً به معنای سودآوری سهام همه شرکت‌های بورسی نیست. همانطور که کاهش شاخص کل نیز لزوماً به معنای زیان سهام همه شرکت‌های موجود در بورس نیست. ۲-هر اندازه سبد سهام یک سرمایه‌گذار، متنوع‌تر و به ترکیب سهام موجود در بورس نزدیک‌تر باشد بازدهی سرمایه‌گذار به متوسط بازدهی کل بورس که توسط شاخص نشان داده می‌شود، نزدیک‌تر خواهد بود. ب- سهم: سرمایه هر شرکت سهامی عام، به قسمت‌های مساوی تقسیم می‌شود که به هریک از این قسمت‌ها “سهم” گفته می‌شود. قیمت اسمی هر سهم در ایران ۱۰۰۰ ریال است. این قیمت یا قیمت سهم که در بازار معامله می‌شود ارتباطی ندارد. سهام موجود در بورس و اوراق بهادار بر اساس حقوق دارنده آنها به ۲ دسته تقسیم می‌شود: ۱-سهام عادی: دارندگان این نوع سهام مالکان نهایی شرکت هستند. مزایای این گروه از سهامداران شامل حق دریافت سود سهام، حق رای در مجامع عمومی عادی و فوق العاده، حق تقدم خرید سهام جدید، حق باقی‌مانده دارایی پس از انحلال شرکت، حق اطلاع از فعالیت شرکت و … است. لازم به ذکر است که سهام عادی می‌تواند بی‌نام یا بانام باشد. ۲-سهام ممتاز: دارندگان این سهام علاوه بر مزایای سهام عادی، در زمان انحلال شرکت نسبت به دارندگان سهام عادی در دریافت ارزش اسمی سهام خود الویت دارند. علاوه بر این سود سهام ممتاز پیش از سهام عادی پرداخت می‌شود.
.jpg)
.gif)
0 دیدگاه