خبر بد در مورد یارانه جدید / واریز یارانه جدید منتفی شد !

یارانه‌  را از نظر نوع می‌توان به دو نوع یارانه‌ صادراتی و یا همان یارانه‌های داخلی تقسیم کرد. یارانه صادراتی را دولت‌ها برای ترغیب شرکت‌های خصوصی به صادرات محصول پرداخت می‌کنند و یارانه داخلی نیز کمکی است که دولت‌ها به صورت غیر مستقیم به مردم جامعه خود پرداخت می‌کنند.

خبرداغ  : توهین لیلا اوتادی به سحر قریشی / ایشون مشکل دارد ! + فیلم

هر چند تا دوران جنگ‌های جهانی چیزی به نام یارانه به شکل کنونی آن معنا نداشت و افرادی چون آدام اسمیت بنیان‌گذار مکتب کلاسیک‌ها از مخالفان جدی دخالت دولت در فعالیت‌های اقتصادی بودند، بعد ازجنگ جهانی دوم و ایجاد تورم و رکود شدید اقتصادی در کشور‌های غربی مکتب‌های جدیدی نیز در عرصه اقتصاد ظهور پیدا کردند که از جمله آن می‌توان به اندیشه‌های اقتصادی کینز اشاره کرد؛ اندیشه‌هایی که عقیده داشتند دخالت دولت در تنظیم و تعادل بخشیدن به اقتصاد یکی از وظایف مهم دولت در رشد اقتصادی است.

از نظر دولت‌ها یارانه نوعی مالیات منفی محسوب می‌شود که باید در رده مالیات‌ها در بودجه دولتی لحاظ شود. به این دلیل یارانه را مالیات منفی به حساب می‌آورند که این مالیات از طرف دولتها، پرداخت می‌شود.

خبرجنجالی :  جنجال جدید سحر قریشی با ویدیوی جدید + فیلم لورفته

در 5 ماهه اول سال 1399 حدود 4 میلیارد دلار با نرخ ترجیحی، کالا وارد کشور شده است. این درحالی است که درآمد ارزی دولت از محل صادرات نفت براساس آمار اعلام شده توسط بانک مرکزی 700 میلیون دلار بوده است. بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس این اختلاف حدود 3/3 میلیارد دلاری از محل ذخایر بانک مرکزی تأمین شده است.

بانک مرکزی احتمالا برای تأمین این ارز مجبور به خرید ارز از بازار نیما شده و این به معنای برداشت ۵۰ هزار میلیارد تومانی از منابع بانک مرکزی است که 15 درصد به پایه پولی اضافه می‌کند.

در واقع با تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی که با هدف تثبیت قیمت کالاهای اساسی اجرا شد، تیر دولت به خطا رفت و افزایش قابل توجه پایه پولی، نقدینگی و درنهایت تورم شدید به همراه آورد.

در سوی دیگر نیز بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌ها همین حالا در بخش تامین یارانه‌ها دولت با حدود 50 هزارمیلیارد تومان کسری مواجه است. در شرایط مضیقه درآمدی، مجلس نیز دست‌ودل بازانه خرج می‌تراشد. مثلا همین اخیرا برای 6 ماه دوم سال, 30 هزارمیلیارد تومان برای پرداخت کالا برگ در نظر گرفته شده است.

اگرچه با افزایش سرسام‌آور هزینه‌های زندگی در ماه‌های اخیر حمایت از اقشار ضعیف جامعه بیش از هر زمان دیگری لازم است اما باید در نظر داشت که به علت نداشتن منابع قابل اتکا در صورتی که این طرح بدون ایجاد اصلاحات در منابع آن اجرا شود نه تنها مفید نخواهد بود که به ضد خود تبدیل می‌شود و با اعمال تورم بر اقشار مختلف، سفره آنها را کوچکتر از این خواهد کرد. درست مثل اتفاقی که درباره ارز ۴۲۰۰ تومانی افتاد.

حتی اگر فرض کنیم برای یارانه جدید هم منابع قابل تحققی در نظر گرفته شود، که تقریبا دور از انتظار است، باز هم در شرایطی قرار داریم که 50 هزارمیلیارد تومان از منابع بانک مرکزی تامین کرده‌ایم و تکلیف 50 هزارمیلیارد کسری دیگر که مربوط به بخش یارانه است، همچنان نامعلوم مانده. حالا بیایید در نظر بگیریم که دولت مجبور شود این 50 هزارمیلیارد تومان دوم نیز از محل پایه پولی تامین کند. در این صورت چه اتفاقی خواهد افتاد؟

راه دومی که بیکاری به بار می‌آورد

بر اساس گزارش «برنامه اداره کشور بدون نفت» که مرکز پژوهش‌ها در سال 98 نگاشته است، هر ۱۰ هزارمیلیاردی که روی پایه پولی بیاید از نظر رشد نقدینگی حدودا دو تا سه درصد تورم ایجاد خواهد کرد. در چنین شرایطی تورم ناشی از استقراض 100 هزارمیلیارد تومانی از بانک‌مرکزی که مستقیم روی پایه پولی خواهد آمد، با سفره‌های مردم چه می‌کند؟

سید عباس پرهیزکاری، کارشناس اقتصادی، در این باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: در شش ماه ابتدای امسال 50 هزارمیلیارد تومان عدم تحقق در بخش یارانه داشته‌ایم اما این عدم تحقق هنوز تبدیل به استقراض نشده و لزوما هم نمی‌شود، ممکن است سهم یارانه برخی قیمت‌ها حذف شود برای مثال سهم ردیف‌های مربوط شرکت ملی نفت را کمتر بدهند.

به گفته او طبیعتا مبالغ تحقق‌یافته در بخش یارانه ابتدا به یارانه نقدی و معیشتی اختصاص داده می‌شود و اگر چیزی مانند سایر ردیف‌های مصرف را پوشش می‌دهند. بنابراین ممکن است به برخی بخش‌ها یارانه تخصیص ندهند نه این که لزوما استقراض کنند.

او عنوان می‌کند: اگر یارانه 60 هزار تومانی داده شود ولی منابعی تامین نشود، ممکن است مجبور ‌شوند سهم بخش‌ها را حتی به صفر برسانند و این واحدها آسیب ببینند در نهایت هم دست به تعدیل نیرو و… بزنند.

بیشتر بخوانید : ثبت نام دور چهارم فروش فوق العاده ایران خودرو اغاز شد + لینک ثبت نام

راهی جز استقراض نمانده

اسعد الله‌رضایی، پژوهشگر پژوهشکده آمار، با اشاره به رشد چشمگیر پایه پولی اعلام شده مربوط به شش ماهه 99 گوید: شتاب رشد نقدینگی به خوبی استقراض دولت را نشان می‌دهد. این مقدار رشد بی‌شک تاثیر بسیاری بر تورم خواهد داشت. در حال حاضر با توجه به کاهش فروش نفت دولت تقریبا تمام راه‌ها از فروش اوراق گرفته تا استفاده از بورس را به کار گرفته اما همچنان 50 هزارمیلیارد تومان کسری برای پوشش یارانه‌ها دارد. به نظر می‌رسد برای جبران این کسری راهی جز استقراض نداشته باشد. البته تجارب گذشته هم این را به خوبی نشان داده که دولت در چینن شرایطی به سراغ ساده‌ترین راه می‌رود.

آنطور که الله‌رضایی درباره تامین کسری 50 هزار میلیاردی ارز چهارهزار و 200 تومانی می‌گوید با توجه به شرایط رکودی فعلی همه این نقدینگی می‌تواند منجر به افزایش تورم شود. پس تقریبا به اندازه درصد افزایش نقدینگی تورم خواهیم داشت.

او تاکید می‌کند: باید دید این 50 هزار میلیاردی که تا اینجا روی پایه پولی آمده چه مقدار از پایه پولی را تشکیل می‌دهد بر همان نسبت می‌تواند موجب افزیش تورم شود.

آمارهای رسمی اعلام کرده‌اند که حدود 60 میلیون نفر یا 75 درصد ایرانی‌ها محتاج انواع یارانه هستند و البته پرداخت این یارانه‌ها اقتصاد کشور را به ورطه سیکل معیوبی انداخته است که هرروز فقر را بیشتر و بیشتر می‌کند.

یارانه معیشتی و حالا کالابرگ معیشتی مجموع یارانه‌هایی است که دولت به خانواده‌های ایرانی می‌پردازد که از این میان 45 هزار و 500 تومان یارانه نقدی و 55 هزار تومان یارانه معیشتی است و بنا شده که 60 هزار تومان دیگر به مجموع این یارانه‌ها اضافه شود.

به این ترتیب مجموع یارانه پرداختی به هر نفر مشمول، تقریبا به 160 هزار و 500 تومان می‌رسد. 160 هزار تومانی که در واقع حالا فقط به اندازه 5-6 دلار ارزش دارد اما دولت برای همین 5-6 دلار ناقابل، هزینه سنگینی به اقتصاد و معیشت خانواده‌ها وارد می‌کند.

یارانه مردم معادل 58 درصد درآمد مالیاتی

مهدی قمصریان، سخنگوی سازمان برنامه و بودجه در روز پایانی سال 98 توییت کرد که بیشتر از 53 هزار و 800 میلیارد تومان بابت پرداخت یارانه نقدی و کمک معیشتی هزینه شده است.

از آن سمت مجلس برای 6 ماه دوم سال, 30 هزار میلیارد تومان در بودجه 99 در نظر گرفته تا کمک هزینه خرید غذا به 60 میلیون نفر پرداخت شود. اگر این رقم را برای یکسال در نظر بگیریم متوجه می‌شویم که کمک هزینه غذا هم سالانه حدود 60 هزار میلیارد تومان یارانه جدید به دولت تحمیل می‌کند و به این ترتیب ناچار است که سالانه رقمی حدود 114 هزار میلیارد تومان یارانه بدهد.

دولت در بودجه 99 پیش بینی کرده است که 195 هزار میلیارد تومان مالیات بگیرد و به این ترتیب دولت رقمی حدود 58 درصد مالیاتی را که دریافت می‌کند به جای توسعه زیرساخت های اقتصادی و شغلی، صرف پرداخت یارانه می‌کند.

ارزش یارانه معادل 4 سفر با اسنپ و تپسی

این رقم سنگین یارانه در شرایطی پرداخت می‌شود که سقوط ارزش پول، موجب شده است که این یارانه‌ها گره‌ای از کار خانواده‌های ایرانی باز نکند. در حال حاضر قیمت هرکیلوگرم گوشت گوساله بین 70 تا 80 هزار تومان و قیمت هر شانه تخم مرغ بین 38 تا 40 هزار تومان است و هر فرد با مجموع این یارانه می‌تواند ماهانه دو کیلوگرم گوشت یا 4 شانه تخم مرغ بخرد و یا اینکه 3-4 سفر با تاکسی های اینترنتی داشته باشد!

مخاطبان تجارت‌نیوز هم با اشاره به ارزش نازل یارانه های پرداختی، نسبت به سیاست های اقتصادی کشور انتقاد کرده اند. در ادامه برخی از این نظرات را می خوانید:

«ما حاضریم شما رفراندوم بگذارید برای تمام یارانه بگیران و بگویند حاضر هستید تمام یارانه شما را بگیریم و قیمت به ۵ سال قبل برگردد ؟ همه موافقند . چرا؟ چون سود آن بیشتر است . شما مردم را ناشی فرض کردید»

« دو دلار می دین جنس ها ده برابر شده…»

«به آقایون مسوول بگین 60 هزار تومان به خودشون می دیم که برن بازار و ببینیم چطور خرید می کنند؟»

«نه فقط گرونی شده که خیلی از اجناس دیگه در بازار نیست. این چطور مدیریت اقتصاده؟»

«از وقتی یارانه دادین روزگار مردم سیاه شد»

نقش یارانه‌ در گرانی

نکته قابل تامل ماجرا نقشی است که این یارانه‌ها در گرانی‌های بیشتر ایفا می‌کند. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی سعی کرد که این اتفاق را با استناد به اعداد و ارقام نشان دهد.

بر اساس این گزارش سیاست‌های نادرست پولی باعث شده است که در دو سال گذشته قیمت کالاهای اساسی جهش قیمت داشته باشند و منجر به افزایش نرخ فقر شوند.

این در حالی است که دولت از سال 97 یارانه دلاری به واردکنندگان کالاهای اساسی پرداخته و قیمت کالاهای اساسی نه تنها کاهش نداشته است که آثار تورمی آن به تمام مردم ایران تحمیل شده است.

در گزارشی که کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس آماده کرده‌اند، آمده است که در ۵ ماه اول سال ۹۹ حدود ۴ میلیارد دلار با نرخ ترجیحی، کالا وارد کشور شده است. این در حالی است که درآمد ارزی دولت از محل صادرات نفت براساس آمار اعلام شده توسط بانک مرکزی ۷۰۰ میلیون دلار بوده و به بیان دیگر به نظر می‌رسد حدود ۳/ ۳ میلیارد دلار ارز ترجیحی (۴۲۰۰ تومانی) از محل ذخایر بانک مرکزی تامین شده است.

در صورتی که بانک مرکزی برای تامین ذخایر ارزی خود اقدام به تامین ارز از دست رفته کند، برای تامین این ارز مجبور به خرید ارز از بازار نیما و در نتیجه افزایش ۱۵ درصدی پایه پولی به میزان حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان است.

به بیان صریح‌تر، سیاستی که با هدف تثبیت قیمت کالاهای اساسی اجرا می‌شود، صرفنظر از میزان تحقق اهداف، منجر به افزایش قابل‌توجه پایه پولی، نقدینگی و در نهایت تورم شده است.

منبع  : تجارت نیوز