جواد قیصریان فرد
کارشناس مسائل پتروشیمی
به گزارش پایگاه خبری رصداقتصادی، یکی از محصولات کلیدی و پر مصرف در معماری زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی و در تولید طیف وسیعی از محصولات شیمیایی و پلیمری اتیلن است. که بسته به نوع خوراک، فناوری‌های متعددی برای تولید آن وجود دارد، اما روش عمده تولید آن کراکینگ با بخار ترکیبات هیدروکربنی است. هزینه‌ی احداث واحدهای اتیلن به نوع خوراک و فرایند مورد استفاده وابسته است. معمولا خوراک اتان، هزینه‌‌های ثابت و عملیاتی کمتری نسبت به خوراک‌های سنگین‌تر مانند نفتا، میعانات یا مایعات‌گازی دارد. زیرا علاوه بر کنترل آسان‌تر شرایط عملیاتی، محصولات جانبی کمتری نیز تولید می‌کند و در نتیجه هزینه جداسازی پایین‌تر، سود بیشتر و ردپای کربن کمتری در مقایسه با خوراک نفتا دارد.
بازار اتیلن به طور مداوم در پاسخ به الگوهای تغییر تقاضای جهانی تحت تاثیر روندهای مختلفی نظیر تغییر ترکیب محصول، ترکیب مواد اولیه، نوسان قیمت نفت خام، افزایش تقاضا (بخصوص از سمت آسیا) رشد جمعیت، افزایش استانداردهای زندگی، پروژه های ساختمانی جدید، فعالیت های M&A، محبوبیت پلاستیک های زیستی، گسترش کاربردها و تقاضای فزاینده از سوی اقتصادهای نوظهور در حال نوسان و تحول است و پیش بینی می شود این روند ها کم و بیش در سال های آتی ادامه یابد و اتیلن را به بخشی ضروری از اقتصاد جهانی تبدیل کند. اما باید توجه داشت مهمترین عاملی که آینده صنعت پتروشیمی را شکل می دهد. نگرانی های ناشی از روند تغییرات آب و هوایی در جهان می باشد که باعث شده است در سالهای اخیر همسو با شرکت های پتروشیمی پیشرو در اروپا و آمریکا، پتروشیمی های منطقه خاورمیانه به ویژه امارات و عربستان سعودی با وجود برخورداری از مزیت رقابتی خوراک فراوان و ارزان در مقایسه با شرکت‌های اروپایی، در راستای سیاست های جهانی کربن زدایی و مقابله با گرم شدن تدریجی زمین اهداف بلند پروازانه ای را برای تثبیت جایگاه برجسته صنایع پتروشیمی خود تعیین نمایند. هزینه پایین انرژی خورشیدی در خاورمیانه به شرکت‌های منطقه این امکان را داده است تا در آینده نزدیک با اجرای پروژه های بزرگ تولید هیدروژن و آمونیاک آبی و سبز و نیز استفاده از کراکینگ های الکتریکی جهت تولید اتیلن کربن زدایی شده اقدامات موثری را انجام دهند.
در کنار روند تغییرات آب و هوا باید مراقب سه روند دیگر بود. اولاً، مزیت مواد اولیه ممکن است در ادامه به تنهایی کافی نباشد در این صورت این ردپای کربن است که به طور فزاینده ای در تأمین بازارهای جذاب برای محصولات شیمیایی اهمیت دارد. ثانیاً، روند تبدیل نفت به مواد شیمیایی برای به حداکثر رساندن تولید مواد شیمیایی از هر بشکه نفت موجود طراحی شده است و از مرحله سنتی پالایش در راه رسیدن به یک محصول شیمیایی نهایی صرفنظر می‌کند. سوم، حرکت به سمت پایداری و اقتصاد دایره ای با افزایش تقاضا برای پلاستیک های زیستی و بازیافتی.
برای شرکت‌های پتروشیمی خاورمیانه علیرغم مزایای اشاره شده، اگر استراتژی‌های زیر را برای انعطاف‌پذیری و به حداکثر رساندن فرصت‌ها از طریق اقتصاد هیدروژن خورشیدی و کربن‌زدایی شده اتخاذ کنند، این روندها می توانند فرصت‌های مهمی را برای ایجاد هزاران شغل، جذب میلیاردها سرمایه‌گذاری و کاهش قابل ملاحظه انتشار گازهای گلخانه‌ای ارائه کنند:
حفظ مزیت خوراک: افزایش عرضه مایعات گاز طبیعی ممکن است به محیط رقابتی تری برای تولید اتان در منطقه منجر شود. با این حال، شرکت‌ها باید فراتر از آن بروند و از منبع نوظهور انرژی تجدیدپذیر محلی برای برق‌رسانی کراکرهای بخار و سایر تاسیسات بهره ببرند و ردپای کربن را به میزان قابل توجهی کاهش دهند و مزیت رقابتی خود را تقویت کنند.
بهره‌برداری از فناوری‌های کراکینگ مایع: تکامل فناوری‌های کراکینگ، به‌ویژه مربوط به میعانات و نفتا، یک راه امیدوارکننده برای تولیدکنندگان خاورمیانه است. این فناوری ها به طور بالقوه می توانند تبدیل مقرون به صرفه نفت خام تولید شده در داخل به مواد شیمیایی را تسهیل کنند. تولیدکنندگان خاورمیانه باید به طور فعال در مورد تبدیل نفت خام تولید شده محلی به مواد شیمیایی تحقیق کنند و وابستگی خود را به پالایش و صادرات سوخت به عنوان روشی سنتی برای تجاری سازی نفت خام در داخل کاهش دهند. پیشرفت در فناوری و صرفه جویی در مقیاس برای رقابتی کردن کراکینگ مایع در عرصه جهانی بسیار مهم خواهد بود.
سرمایه گذاری در محصولات سبز: از آنجایی که مصرف کنندگان و دولت ها در سراسر جهان تقاضای خود را برای کسب و کار پایدار افزایش می دهند، کسب و کارها برای پذیرش شیوه های سبزتر تحت فشار هستند. شرکت های پتروشیمی در خاورمیانه باید در توسعه پلیمرهای مبتنی بر زیستی و فناوری های بازیافت به عنوان بخشی از اقتصاد دایره ای رو به رشد سرمایه گذاری کنند. انتقال به سمت یک مدل کسب و کار پایدارتر نه تنها ترجیح مصرف کنندگان برای محصولات سبز را برآورده می کند، بلکه با فشارهای نظارتی در اتحادیه اروپا و سایر بازارها همسو می شود.
مشارکت در همکاری ها و مشارکت های بین المللی: دسترسی به سرمایه گذاری و فناوری خارجی برای تضمین رقابت پذیری شرکت های پتروشیمی ضروری است. شرکت‌های منطقه باید مشارکت‌های بین‌المللی و سرمایه‌گذاری‌های مشترک را بررسی کنند تا به فناوری‌های پیشرفته و فرصت‌های تامین مالی دسترسی پیدا کنند. این مزیت رقابتی آنها را بیشتر تقویت می‌کند، انتقال دانش و مهارت‌ها را تسهیل می‌کند و به آنها کمک می‌کند تا در تغییر اقتصاد جهانی اتیلن حرکت کنند.
رسیدگی به چالش‌های کربن‌زدایی: شرکت‌های پتروشیمی در خاورمیانه باید فعالانه در زیرساخت‌های پایدار و انرژی‌های تجدیدپذیر سرمایه‌گذاری کنند تا ردپای کربن خود را کاهش دهند. این شرکت‌ها با پذیرش طرح‌های سبز و بهره‌برداری از منابع انرژی خورشیدی محلی، می‌توانند مقررات سخت‌گیرانه زیست‌محیطی را رعایت کنند و رقابت خود را در بازار جهانی افزایش دهند.
به طور کلی، خاورمیانه که از نظر منابع طبیعی غنی است، در میان پویایی های در حال تغییر اقتصاد جهانی اتیلن با یک نقطه عطف حیاتی مواجه است. شرکت‌های منطقه باید با پذیرش فناوری‌های نوآورانه، سرمایه‌گذاری در محصولات سبز و اتخاذ شیوه‌های پایدار، خود را با واقعیت‌های جدید بازار وفق دهند. با انجام این کار، صنعت پتروشیمی منطقه‌ای می‌تواند به طور موثری خود را در آینده ثابت کند، حتی در بحبوحه تغییرات بی‌سابقه‌ای که در سطح جهانی در حال رخ دادن است.
.jpg)
.gif)
1 دیدگاه